Wyspy Kanaryjskie to popularna destynacja dla wielu miłośników egzotyki, ale takiej blisko, na wyciągnięcie ręki. Wystarczy przesiedzieć kilka godzin w samolocie tanich linii lotniczych i już jesteśmy w raju. Gran Canaria, Fuerteventura, Lanzarote mają swój urok, ale to właśnie Teneryfa zachęca mnie do powrotu w ten zakątek świata. Na wyspie znajduje się najwyższy szczyt Hiszpanii – Pico del Teide, co powoduje, że w zaledwie kilka godzin z piaszczystej plaży możemy przenieść się na ośnieżony wierzchołek. No właśnie, ale jak wejść samemu na Pico del Teide?

Dlaczego Teneryfa?

Najstarsze łańcuchy górskie na Teneryfie wyłoniły się z Oceanu Atlantyckiego w wyniku erupcji wulkanu, która dała początek wyspie około 12 milionów lat temu. Ląd przybrał obecną formę trzy miliony lat temu przez połączenie trzech wysp utworzonych z pasm górskich Anaga, Teno i Valle de San Lorenzo na skutek złożonej aktywności wulkanicznej.

Tego, kto miał sposobność odwiedzić Park Narodowy Teide, nie zdziwi fakt, że został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Znajduje się w centrum wyspy, gdzie sama góra Teide stanowi najwyższe wzniesienie Hiszpanii, czyni wyspę najwyższą na Oceanie Atlantyckim. Poza tym Teide jest trzecim co do wielkości wulkanem świata na morzu.

Pico del Teide jest głównym symbolem Teneryfy i najbardziej charakterystycznym pomnikiem przyrody Wysp Kanaryjskich. Obraz wulkanu Teide, z którego tryskają płomienie, pojawia się na środku herbu Teneryfy.

Nierówna i stroma orografia wyspy przyczyniła się do powstania zróżnicowanego klimatu oraz dywersyfikacji krajobrazu. Na obrzeżach samego Parku Narodowego Teide spotykamy rozległe lasy sosnowe, a w środkowej części krajobraz wulkaniczny ze szczytem Teide. Rozległe pola lawy występują także w Malpaís de Güímar, w Acantilados de Los Gigantes zobaczyć możemy pionowe klify. Na południu istnieją półpustynie z roślinami odpornymi na suszę. Inne obszary obejmują zarówno obszary chronione i zamknięte w górach, takie jak Montaña Roja i Montaña Pelada, doliny i lasy z subtropikalną roślinnością i klimatem, a także te z głębokimi wąwozami i przepaściami, na przykład w Anaga i Teno.

Jak powstała Teneryfa?

Teneryfa jest wyspą pochodzenia wulkanicznego i znajduje się w archipelagu Wysp Kanaryjskich. Proces formowania się Teneryfy wydaje się bardzo złożony i to wcale nie Teide na początku deminował w krajobrazie.

1⃣ Na początku wyspę kształtowała wolno wydobywająca się lawa z trzech niezależnych wulkanów tarczowych – Anaga na północnym wschodzie, Teno na północnym zachodzie i Roque del Conde na południu. W tym czasie powstały trzy małe wyspy.

2⃣ Po okresie erozji starszych masywów przyszedł nowy etap aktywności wulkanicznej, który spowodował powstanie dużego wulkanu Las Cañadas w centralnym miejscu i spowodował powstanie jednej wyspy.

3⃣ Las Cañadas dalej się rozwijał, a w czasie miocenu osiągnął średnicę 40 km i wysokość około 4500 m. Wyspa zaczęła przyjmować współczesny kształt.

4⃣ Główny masyw Las Cañadas zawalił się około 160-200 tys. lat temu i powstała wielka kaldera Las Cañadas Caldera. Kaldera rozciąga się na 16 km w osi wschód-zachód i na 9 km w osi północ-południe. Wysokość ścian dochodzi zaś do ponad 2000 m n.p.m.

5⃣ Teneryfa jest nadal aktywna. W wyniku późniejszych erupcji w północnej części kaldery powstały Pico del Teide o wysokości 3718 m n.p.m. wraz z bliźniaczym szczytem Pico Viejo (3134 m n.p.m.).

Jak wejść samemu na Pico del Teide

Jak się dostać na Pico del Teide?

Wulkan i jego okolice, w tym cała kaldera Las Cañadas, są chronione w Parku Narodowym Teide. Dostęp jest drogą publiczną biegnącą z północnego wschodu na południowy zachód przez kalderę. Jedyny publiczny autobus na Teneryfie (Transportes interurbanos de Tenerife, TITSA) kursuje raz dziennie i pozwala przemieszczać się z Teide do Puerto de la Cruz (linia 348) lub Playa de las Americas (linia 342). W parku znajduje się parador (hotel) i mała kaplica.

Kolejka linowa na Teide prowadzi z dolnej stacji Teleférico del Teide, która znajduje się przy trasie TF-21 na wysokości 2 356 m. Jest w stanie przewieźć do 38 pasażerów (34 przy silnym wietrze) do górnej stacji Estación Superior tuż obok punktu widokowego Mirador del Teide na wysokości 3555 m. Stąd już jest bardzo blisko na szczyt. Dostęp do samego szczytu jest kontrolowany z powodu ograniczonego miejsca w kraterze wulkanu oraz wydobywających się oparów siarki. Na ostatnie 200 m przewyższenia wymagane jest bezpłatne zezwolenie. Liczba pozwoleń zwykle jest ograniczona do 200 osób dziennie. Kilka ścieżek prowadzi turystów do górnego terminalu kolejki linowej, a następnie na szczyt.

Z powodu wysokości powietrze jest znacznie rzadsze niż na poziomie morza. Może to spowodować, że ludzie (szczególnie z chorobami serca lub płuc) mogą czuć się nieswojo i mieć zawroty głowy, niższe ciśnienie może doprowadzić do pojawienia się objawów choroby wysokościowej, a w skrajnych przypadkach do utraty przytomności. W przypadku nasilającego się dyskomfortu zalecane jest jak najszybsze zejście na odpowiednią wysokość i aklimatyzacja.

Nocne podejście na szczyt

Ze względu na regulację liczby osób mogących wejść dziennie na szczyt uzyskanie pozwolenia, zwłaszcza w sezonie, może okazać się kłopotliwe. Należy aplikować z dość sporym wyprzedzeniem na stronie Online Booking Office of the National Parks’ Regional Organism, a w czasach COVIDu lub w przypadku spontanicznych wyjazdów, trudno planować wiele tygodni w przód. Czy zatem można wejść na Pico del Teide bez pozwolenia?

Tak, aby wejść na Pico del Teide bez pozwolenia należy opuścić chroniony obszar (tj. szlak nr 10 Telesforo Bravo i sam szczyt Pico del Teide) przed godziną 9:00 rano. Pozwolenia wydawane są między 9:00 a 17:00, sama kolejka kursuje zaś między 9:00 a 17:30. To właśnie w tych godzinach należy się spodziewać najwięcej turystów na szczycie. Nocny trekking oraz wejście na szczyt na wschód słońca, pomimo niskich temperatur i uciążliwego podejścia, mogą być naprawdę niezapomnianym przeżyciem.

Najbardziej przystępnym wariantem wydaje się nocne podejście od strony Montaña Blanca. Dość łatwo odnaleźć drogę w ciemnościach i myślę, że można poradzić sobie nawet bez nawigacji satelitarnej. Żeby wejść na sam wschód słońca, można na chwilę zatrzymać się w schronisku Refugio de Altavista. Wtedy unikniemy nieprzyjemnego ziąbu w wyższych partiach wulkanu. Nie zawsze jednak znajdzie się miejsce dla strudzonego piechura, jeżeli wszystkie miejsca noclegowe są zarezerwowane.

Warto też pamiętać, że temperatura na szczycie może być z powodzeniem niższa o 20 stopni w porównaniu do odczuwalnej w kurortach tuż nad poziomem morza, dlatego weźmy ze sobą dodatkowe warstwy ubrania oraz coś ciepłego do picia. W miesiącach zimowych na wierzchołku temperatura schodzi poniżej zera i miejscami może zalegać śnieg. W takich warunkach wycieczka na najwyższy szczyt Hiszpanii może przerodzić się w małą ekspedycję. Nie bagatelizujmy dokuczliwej pogody oraz rozrzedzonego powietrza.

Wschód słońca na szczycie wulkanu Teide

Nocne podejście być może szczególnie nie zachwyca, bo widzimy tylko czubek własnego nosa, a światło z czołówki oświetli tylko kawałek ścieżki przed nami, ale za to wschód słońca na szczycie to coś wyjątkowego. Przez te kilka minut czujemy, jakbyśmy byli świadkami stworzenia świata. Cała wyspa Teneryfa wynurza się z ciemności i nabiera plastyczności formowana przez światło.

To nieważne, że wieje i zimno, bo spektakl, który możemy podziwiać, pozwala zapomnieć o niewygodach. Nawet opary siarki zionące z dna krateru jakoś szczególnie nie drażnią nozdrzy, kiedy nasza uwaga skierowana jest na okrągłą, pomarańczową tarczę słoneczną. W takim momencie dobrze jest mieć kogoś blisko przy sobie, kogo możemy przytulić i z kim możemy dzielić te wspomnienia jeszcze wiele lat później.

Powrót przez wulkaniczne pustkowie

Schodzimy ze szczytu, jeszcze zanim dotrze pierwsza kolejka linowa na Teide i zanim strażnicy parku pojawią się na szlaku. Większość piechurów będzie wracać tą samą trasą lub po prostu wsiądzie do wagonika kolejki linowej. My zaś pójdziemy dalej w stronę bliźniaczego wulkanu Pico del Teide – Pico Viejo.

Trekking po pustkowiu wulkanicznym jest również ciekawym doświadczeniem. O tak wczesnej porze nie spotkamy praktycznie nikogo na ścieżce. Będziemy przedzierać się przez czarne pola magmowe oraz stąpać po mięciutkim pumeksie. Niedaleko Pico Viejo znajdziemy dogodne miejsce, żeby przycupnąć na chwilę, napić się gorącej herbaty, a nawet zdrzemnąć, podziwiając panoramę najwyższy szczyt Hiszpanii.

Nie siedźmy jednak zbyt długo, bo niskie ciśnienie tlenu może wprowadzić nas w letarg i zniechęcić do dalszej wędrówki. Nadal znajdujemy się powyżej 3000 m możemy odczuwać dyskomfort bez odpowiedniej aklimatyzacji. Dalej istnieje możliwość zejścia albo do drogi asfaltowej TF-38, albo do głównej drogi TF-21.

Opis wybranych szlaków

Szlak 7: Montaña Blanca – Pico del Teide

Jest to bez wątpienia najbardziej lubiany szlak w Parku Narodowym Teide. Początkowy odcinek biegnie trawersem na stokach Montaña Blanca, góry pokrytej bieluśkim pumeksem. Po dotarciu na zbocze Pico del Teide zaczyna się strome podejście, które prowadzi w górę do schroniska Refugio de Altavista. Stok w połączeniu z dużą wysokością sprawia, że trekking na tym odcinku jest niezwykle męczący. Powyżej schroniska ścieżka dalej wije się, teraz już o mniejszym nachyleniu, przez czarne pola magmowe, jeszcze nie skolonizowane przez roślinność. Szlak kończy się przy stacji kolejki linowej na La Rambleta, obok punktu widokowego Mirador de La Fortaleza (ścieżka numer 11 na mapie). Stąd już bardzo blisko na sam szczyt. Szlak wskazany tylko dla osób o dobrej kondycji fizycznej. Nie polecany jest zaś dla osób z problemami sercowymi.

Numer szlaku na mapie to 7.

Czas przejścia

5 godzin 30 minut

Długość trasy

9,5 kilometrów

Trudność

Średnia

Przewyższenie

1350 metrów

Szlak 9: Pico del Teide – Pico Viejo – TF-38

Ta trudna ścieżka ma swój początek przy punkcie widokowym Mirador de Pico Viejo (trasa numer 12 na mapie). Od tego miejsca szlak pokryty czarną lawą powoli obniża się w kierunku krateru Pico Viejo. Ścieżka nad ciemną lawą jest najtrudniejszą częścią podróży i trwa aż do Degollada de Chahorra, gdzie staje się pumeksem. Następnie ścieźka okala Pico Viejo od strony południowej i prowadzi trawersem poniżej krawędzi krateru, położonego na wysokości 3100 metrów. Dalej schodzimy szybko do Narices del Teide, który zobaczymy jako szereg równo ustawionych kraterów. Po ich ominięciu ścieżka prowadzi dalej w kierunku Lomo de Chío, a stamtąd do drogi TF-38. Jest to trudna trasa, ponieważ biegnie ona głównie przez cieki i bardzo luźne tereny gruzowe.

Number szlaku na mapie to 9.

Czas przejścia

8 godzin

Długość trasy

9,3 kilometrów

Trudność

Znaczna

Przewyższenie

1500 metrów

Szlak 23: Los Regatones Negros

Ścieżka łącząca górną część trasy nr 3 Roques de García z trasą nr 9 Pico del Teide – Pico Viejo – TF-38 w punkcie Degollada de Chahorra. Jest to szlak wymagający pewnego przygotowania, ponieważ prowadzi stromą ścieżką do wysokości 3057 metrów. Przez cały czas można obserwować, jak roślinność górska stopniowo zmienia się w miarę podchodzenia. Jest to bardzo ciekawy szlak do obserwacji różnych form lawy. Niektóre odcinki szlaku wymagają od turysty większego wysiłku ze względu na ich charakterystykę, luźne skały i ostre krawędzie.

Number szlaku na mapie to 23.

Czas przejścia

4 godziny

Długość trasy

5,2 kilometrów

Trudność

Średnia

Przewyższenie

880 metrów

Szlak 3: Ścieżka Roques de García

Trasa otacza grupę skał pochodzenia wulkanicznego, np. Roque Cinchado, El Torrotito, El Burro, Roques Blancos. Ścieżka, która początkowo jest całkowicie płaska, w pierwszym odcinku prowadzi w kierunku Pico del Teide i dalej obniża się po okrążeniu Los Roques aż do równiny znanej jako Llano de Ucanca. Podczas zejścia na tę równinę można zobaczyć zastygły strumień lawy znany jako La Cascada. Po przejściu niewielkiego odcinka równiny Llano de Ucanca rozpoczyna się wspinaczka do punktu startowego, omijając wcześniej charakterystyczną skałę zwaną La Catedral. Ta imponująca formacja skalna to fonolityczny komin wulkaniczny, czyli przewód wylotowy lawy.

Number szlaku na mapie to 3.

Czas przejścia

2 godziny

Długość trasy

3,5 kilometra

Trudność

Łatwa

Przewyższenie

175 metrów

Szlak 10: Telesforo Bravo, ścieżka do krateru Pico del Teide

W celu zapewnienia bezpieczeństwa zwiedzających i ochrony obszaru ustanowiono środki ograniczające, uniemożliwiające dostęp z La Rambleta (3550 metrów) do najwyższego punktu Pico del Teide (3718 metrów) bez pozwolenia. Aby wejść na Pico del Teide bez pozwolenia należy opuścić chroniony obszar (szlak Telesforo Bravo i szczyt Pico del Teide) przed godziną 9:00 rano. W tym przypadku konieczne jest spędzenie nocy w schronisku Refugio de Altavista lub wejść na szczyt w nocy. Trasa, która prowadzi z La Rambleta na szczyt Pico del Teide, jest dobrze przygotowana, trudność stanowi strome zbocze o nachyleniu 60% i trekking na dużej wysokości. Trzeba iść spokojnie i często się zatrzymywać, żeby nie złapać zadyszki. Będąc na szczycie, kiedy dzień jest pogodny i prawie nie ma chmur, wysiłek jest nagradzany wspaniałymi widokami na całą Teneryfę i sąsiednie wyspy.

Number szlaku na mapie to 10.

Czas przejścia

40 minut

Długość trasy

614 metrów

Trudność

Znaczna

Przewyższenie

160 metrów

Czy na Pico del Teide jest niebezpiecznie?

Wulkan znajduje się w dość odosobnionym miejscu, z dala od większych skupisk ludzkich. Na szczęście ze względu na dość dużą popularność tego miejsca praktycznie przez cały rok możemy spotkać kogoś na najbardziej popularnych trasach. Pamiętajmy jednak, żeby nie lekceważyć gór i odpowiednio przygotować się na przygodę.

Warto wymienić kilka potencjalnych zagrożeń, z jakimi można spotkać się w drodze na Pico del Teide.

  • Niskie temperatury. Podczas gdy tuż nad poziomem morza może być tak ciepło, że wystarczy się ubrać w sandały i koszulkę z palmami, to na szczycie Teide z powodzeniem mogą panować ujemne temperatury. Sprawdźmy pogodę i weźmy odpowiedni strój na trekking. Wśród turystów zdarzały się przypadki odmrożeń lub hipotermii.
  • Wysiłek fizyczny. Pico del Teide jest najwyższą górą Hiszpanii. Na wysokości 3718 metrów można odczuć brak tlenu – zwłaszcza podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Starajmy się dostosować trasę i długość wędrówki do swojej kondycji fizycznej. Zdarzały się przypadki śmiertelne na Pico del Teide spowodowane niewydolnością krążeniowo-oddechową.
  • Opary siarki. Wulkan Teide jest nadal aktywny. Być może z krateru nie tryska fontanna lawy, ale wydobywają się opary siarki. Ze względu na skażone powietrze na szczycie sugeruje się nie spędzać w kraterze zbyt dużo czasu.  Zdarzały się przypadki, że niektórzy turyści potrzebowali pomocy po zatruciu oparami siarki.
  • Nierówny teren. Skała wulkaniczna może być szorstka i krucha. Uważajmy, żeby nie obetrzeć sobie kolana lub zwichnąć kostki. Kijki trekkingowe pozwolą w utrzymaniu równowagi.
  • Rozległe pustkowie. Kaldera wokół wulkanu Pico del Teide rozpościera się na powierzchni ponad stu kilometrów kwadratowych. Pamiętajmy, żeby dobrze zaplanować trasę wędrówki, by nie zabłądzić, szczególnie kiedy zamierzamy eksplorować tereny z dala od głównych szlaków.

Legendy o Teide

Teide oznacza piekło. Tak nazwali wulkan na Teneryfie Guanczowie, rdzenni mieszkańcy Wysp Kanaryjskich. Wierzyli oni, że w we wnętrzu góry mieszka złe bóstwo Guayota. Według legendy Guayota porwał boga słońca – Magec, pogrążając świat w ciemności.

Zrozpaczeni Guanczowie ubłagali swojego najwyższego boga Achamána, by ten uwolnił Magec i ukarał Guayotę, zamykając go wewnątrz wulkanu. Aby Guayota się z niego nie wydostał, Achamán zatkał górę białym stożkiem, zwanym przez miejscowych „bochenkiem z cukru”.

Kiedy Teide wybuchał, Guanczowie mieli zwyczaj rozpalać ogniska, aby odstraszyć Guayotę. W razie gdyby demon zdołał wydostać się z Teide, widząc ogień, miał uwierzyć, że wciąż jest w piekle i ominąć ludzkie siedziby.

Przydatne odnośniki

Pico del Teide to najwyższa góra Hiszpanii. Trek na szczyt i wewnątrz kaldery to jedno z naszych ulubionych wspomnień podróżniczych, ze względu na niezapomniane widoki i unikatową florę.

A Wam, który z wulkanów podoba się najbardziej?

Czy wolicie takie „marsjańskie” widoki, czy raczej klasyczne granitowe turnie jak w naszych Tatrach?

Zobacz także