Droga Martina, która prowadzi na Gerlach, jest jedną z najbardziej spektakularnych graniówek w Tatrach. Jest to droga, którą każdy szanujący się miłośnik gór, a w szczególności Tatr, powinien chociaż znać. Każdy natomiast tatrofil, tatromaniak, górołaz powinien zmacać i poczuć na własnej skórze. Mam nadzieję, że po lekturze tego krótkiego artykuliku plan skrystalizuje się w głowach tych, którzy tam jeszcze nie byli.
1. Jak się dostać?
Najdogodniejszym miejscem na rozpoczęcie podejścia jest Tatrzańska Polanka, małe osiedle, które znajduje się przy wylocie walnej Doliny Wielickiej. To właśnie na samiusieńkim początku tej doliny znajduje się początek drogi Martina. Zanim jednak będzie nam dane wbić się w drogę, musimy dziarsko przemaszerować przez całą dolinę po drodze mijając bardzo charakterystyczny punkt orientacyjny w postaci Śląskiego Domu.
Jest to schronisko, które w wyjątkowo nietuzinkowy sposób nie charakteryzuje się stylem architektury tatrzańskiej i tym bardziej nie wtapia się w krajobraz górski. Dlatego też nie będę się więcej rozwodzić nad tym molochem i proponuję iść dalej w górę doliny.
Od Śląskiego Domu dalej kierujemy się szlakiem turystycznym wzdłuż Wielickiego Stawu i trochę wyżej przejść przez potok a następnie konsekwentnie idziemy dalej ścieżką w kierunku północnym. Po drodze mijamy świeżo obite sportowe drogi wspinaczkowe, wodospady i łąki/hale z typową roślinnością alpejską.
Trasa jest dość oczywista nawet dla tych, którzy są tutaj po raz pierwszy. Po kilku kwadransach konsekwentnego podejścia dochodzimy do Polskiego Grzebienia, skąd wszystko się zaczyna. Tutaj zostawiamy wszystkich maruderów i niedzielnych turystów oraz wchodzimy na grań.
2. Droga Martina na Gerlach
Droga Martina jest typowo wyceniana na II-IV w skali UIAA, jednakże przede wszystkim napotkamy trudności oscylujące z zakresie II-III (np. SummitPost.org). Według jednak opracowania Mariusza Norweckiego odcinek między Polskim Grzebieniem a Przełęczą Tetmajera oscyluje między 0+ i I w skali tatrzańskiejm, natomiast między Przełęczą Tetmajera a Gerlachem jest wyceniona na II. Skala tatrzańska jest tożsama ze skalą UIAA i jej opis według Witolda Henryka Paryskiego może być znaleziony we wpisie: Droga Martina na Gerlach.
Należy pamiętać, że wycena dróg jest rzeczą trudną i często może być obciążona osobistymi odczuciami. Dodatkowo tak długa graniówka jak droga Martina jest wręcz niemożliwa to opisania szczegółowo zacięcie po zacięciu, płyta po płycie. Dużo zależy od tego, jaki sami kierunek wybierzemy i proszę mi wierzyć, nie trudno jest lekko zabłądzić lub wybrać trudniejszy wariant. Tutaj mogę się wypowiedzieć na bazie własnych doświadczeń. Jestem bardziej skłonny opowiedzieć się za wyceną zasugerowaną na SummitPost.org aniżeli przez Mariusza Norweckiego. W moim osobistym odczuciu odcinek do Przełęczy Tetmajera był odrobinę trudniejszy i wymagający niż od Przełęczy Tetmajera na szczyt.
Cała przygoda rozpoczyna się na przełęczy Polski Grzebień. To tutaj prowadzi szlak i zaczyna się droga Martina. W tym miejscu warto sprawdzić potrzebny ekwipunek oraz założyć uprząż. Nawet jeżeli nie zamierzamy się asekurować a idziemy w grupie, to uprząż warto już mieć na sobie. Nigdy nie wiadomo, czy zmiana warunków na drodze nie zmusi nas do odwrotu przy wykorzystaniu zjazdów. Poza tym zupełnie niespodziewanie skała może nie chcieć nas puścić i wtedy warto tak dla pewności się przyasekurować.
Droga Martina jest dość długą trasą i nie ma co tutaj się zagłębiać w wnikliwy opis zacięcie po zacięciu lub płyta po płycie. Kierując się po grzbiecie grani możemy być pewni, że prędzej czy później uda nam się dotrzeć na szczyt. Poza tym warto podkreślić, że nawigacja jest dość łatwa i tylko w przypadku skrajnie ograniczonej widoczności trzeba się wykazać wzmożoną czujnością. Na grani trzeba się wykazać ogólnie pojętą orientacją w terenie oraz wyczuciem drogi w Tatrach. Pewne doświadczenie w wspinaczce tatrzańskiej jest jak najbardziej wskazane. Na pewno nie jest to ani Orla Perć ani szlak na Rysy, gdzie dzięki odpowiedniemu oznakowaniu nie sposób jest zabłądzić.
3. Bezpieczne zejście
Trasa zejścia jest technicznie znacznie łatwiejsza niż samo podejście drogą Martina. Jedyne dogodne zejście z Przełęczy Tetmajera prowadzi na stronę Doliny Batyżowieckiej przez Walowy Żleb. Trudności na tym odcinku wyceniane są na I-II.
Choć zejście Walowym Żlebem nie wymaga asekuracji i jest w dość łatwym terenie to szczególna uwaga jest i tutaj potrzebna. Praktycznie przez cały czas prowadzi formacją wklęsłą, która przez większość czasu jest terenem zacienionym, dlatego wilgotne oraz kruche skały przez cały czas towarzyszą przy zejściu. W niektórych miejscach może sączyć się ciurkiem woda jeszcze bardziej redukując pozytywne doznania oraz poczucie bezpieczeństwa.
Pomimo iż bez trudu można odnaleźć drogę zejścia Walowym Żlebem trzeba uważać na osuwające się kamienie oraz unikać poślizgnięcia. Poza tym na samym zakończeniu żlebu najpewniej zalega zmarznięte pole śnieżne, które bez użycia sprzętu do turystyki zimowej może być bardzo kłopotliwe do pokonania dla niewprawionych turystów. Podsumowując, samo zejście może być mniej komfortowe i kłopotliwe aniżeli czysta i wygodna wspinaczka drogą Martina.
Z pola śnieżnego trasa prowadzi prosto do Doliny Batyżowieckiej skąd od Batyżowieckiego Stawu już bez większych problemów można zejść szlakiem do Śląskiego Domu lub Tatrzańskiej Polanki.
Ze szczytu do Doliny Batyżowieckiej istnieje jeszcze wariant przez Batyżowiecką Próbę, który wymaga zejścia granią na drugą stronę szczytu Gerlacha, w stronę Pośredniego Gerlacha, tj. na „Batizovską priehybę”, czyli po polsku na Wyżnie Gerlachowskie Wrótka, skąd w stronę Doliny Batyżowieckiej opada Batyżowiecki Żleb. Warto wspomnieć, że ten wariant jest sugerowany przy zejściu w warunkach zimowych.
4. Długość wyprawy i czasy przejść
Czasy przejść na szlaku podawane są w różnych przewodnikach i na mapach. Zazwyczaj jednak przy dobrze zgranym zespole i dobrej kondycji czasy można pokonać znacznie szybciej. Czasy ze szlaków (zaznaczone kolorem ciemnym oliwkowym) podaję z oparciu o portal Mapa Turystyczna, który wszystkim zapaleńcom trekkingu polecam. Są to uśrednione czasy służące jedynie szacowaniu przy planowaniu wyprawy. Natomiast czasy z odbiornika GPS (zaznaczone kolorem wściekłym amarantowym) dokładnie pokazują dystans i czas przejścia.
Tatranská Polianka ↔ Velický most (1:15 h / 1:00 h, 2.2 km)
Velický most ↔ Velická poľana (1:30 h / 1:10 h, 1.7 km)
Velická poľana ↔ Sliezsky dom (0:20 h / 0:15 h, 0.7 km)
Sliezsky dom ↔ Poľský hrebeň (2:15 h / 1:45 h, 2.9 km)
Poľský hrebeň → Gerlachovský štít (4:10 h, 2.28 km)
Poľský hrebeň → Velický štít (0:34 h, 0.53 km)
Velický štít → Zadný Gerlach (1:53 h, 1.38 km)
Zadný Gerlach → Gerlachovské sedlo (0:12 h, 0.13 km)
Gerlachovské sedlo → Gerlachovský štít (0:32 h, 0.24 km)
Gerlachovské sedlo → Batizovské pleso (2:44 h, 2.04 km)
Batizovské pleso ↔ Pod Suchým vrchom na Magistrali Tatrzańskiej (0:30 h / 0:30 h, 1.5 km)
Pod Suchým vrchom ↔ Velický most (2:00 h / 1:45 h, 3.8 km)
Podczas wyjazdu w Tatry na Słowacji warto mieć na względzie to, że nazewnictwo przyjęte w Polsce nie zawsze odpowiada temu, które stosują nasi sąsiedzi zza południowej granicy. Podczas wyjazdu spotkałem się z tym, że Przełęcz Tetmajera na Słowacji jest zwana Gerlachovské sedlo. Na szczęście wszelkie inne nazwy wymienione powyżej można bezpośrednio tłumaczyć z polskiego na słowacki i odwrotnie.
Do czasów podanych na podstawie szacowania z przewodników należy podchodzić z pewną rezerwą zwłaszcza, kiedy się jest wysportowanym górołazem w sile wieku. Przykładowo, na podstawie podanych powyżej czasów, spacerek z Tatrzańskiej Polanki do Śląskiego Domu powinien nam zająć 3:05 h i tutaj mogę potwierdzić, że my po 1:40 h siedzieliśmy już na ławce pod schroniskiem. Wprawionym zapaleńcom może to i pewnie zająć około godziny.
Czas przejścia odcinków na szlaku jest w dużej mierze niezależny od warunków pogodowych, jednakże zupełnie to wygląda, kiedy jesteśmy na grani. Tutaj wszystko się może wydarzyć. Takie elementy pogoda, widoczność, wilgotność skał, przygotowanie fizyczne, psychika to tylko niektóre czynniki mające zdecydowany wpływ na powodzenie wyprawy. Poza tym zgarnie zespołu, sposób asekuracji i przyczepność do skały zaczynają odgrywać bardzo ważne zadanie, kiedy jesteśmy na ścieżce taterniczej lub drodze wspinaczkowej.
Na pewno wybierając się na Gerlach drogą Martina trzeba się przygotować na niezłą wyrypę. Im wcześniej wyjdziemy tym większym zapasem czasu będziemy dysponować na wypadek różnych nieprzewidzianych sytuacji. W naszym przypadku był to brak sprzętu przeznaczonego do turystyki zimowej i zejście do Doliny Batyżowieckiej po stromym i zlodowaciałym śniegu przysporzyło nam niemało kłopotów. Co my się tam nagimnastykowaliśmy ślizgając po śniegu i trzymając kurczowo mokrej skały, to nasze doświadczenie i nauczka na przyszłość.
Trudno tak naprawdę powiedzieć ile czasu może zająć przejście drogą Martina. Według opracowania Mariusza Norweckiego przejście z Polskiego Grzebienia na główny wierzchołek w masywie Gerlacha powinno zająć 5:55 h. W naszym przypadku zajęło to 4:10 h co w dużej mierze zawdzięczamy przejściu bez użycia liny i asekuracji. Co prawda nie śpieszyło nam się i wierzę, że ten odcinek można pokonać lekko w czasie krótszym niż 4 godziny. Kiedy jednak zdecydujemy się na zjazdy, asekurację lotną lub nawet z przyrządu, czas może się znacznie wydłużyć.
5. Deniwelacja trasy
6. Ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków
Ubezpieczanie jest czymś, że trzeba posiadać, ale nikt nie chce mieć sposobności wykorzystać. Ja zazwyczaj mam ubezpieczanie w ramach członkostwa w Alpenverein, które obejmuje wszelką działalność górską do wysokości 6000 m n.p.m.
7. Nota końcowa
Powyższy opis ma charakter czysto poglądowy i nie powinien być stosowany z wyłączeniem zdrowego rozsądku. Autor nie ponosi odpowiedzialności za poniesione na szlaku/drodze w Tatrach potencjalne szkody. Należy zauważyć, że szeroko pojęte taternictwo jest obarczone pewnym poziomem ryzyka i poruszanie się w terenie górzystym wymaga doświadczenia, dobrej kondycji psychofizycznej oraz zdrowego rozsądku. Przy ocenie ryzyka, a nie tylko ograniczając się, należy uwzględniać następujące aspekty: dzikie zwierzęta, pogodę, ukształtowanie i zróżnicowanie terenu, błędną indywidualną ocenę, niewłaściwy lub niewystarczający sprzęt, niewłaściwe lub niewystarczające szkolenia lub doświadczenie i oczywiście wszędobylski pech, tj. nieprzychylnie zrządzenie losu.
21 Responses
Ostatnio udało mi się zdobyć Rysy, więc nie powiem, zaintrygował mnie opis tej wyprawy. Aczkolwiek, nie czuję się gotowa na zdobywanie takiego szczytu jak Gerlach, chociaż za jakiś czas pewnie się to zmieni. Na razie chyba mam za mało odwagi na taką wyprawę poza szlakiem. Tym bardziej gratuluję wytrwałości i zdobycia szczytu!
Do odważnych świat należy i zazwyczaj nie od Gerlachu zaczyna się przygodę z Tatrami, więc wszystko jeszcze przed Tobą. Ja o wejściu na Gerlach myślałem już od około 8 lat i udało się w końcu.
Chyba 90% moich znajomych, którzy zdecydowali się wejść na Gerlach, wspinało się właśnie tą drogą. Niewątpliwie jest najbardziej znana i najbardziej popularna w odniesieniu do tego szczytu. Kiedyś na pewno Gerlach zdobędę, ale jeszcze nie w tym roku 😉
Najbardziej popularnymi drogami są Próba Wielicka i Batyżowiecka. Nimi to właśnie prowadzą przewodnicy tatrzańscy i całe gro zdobywców tego szczytu z nich właśnie korzystało.
Przyznam szczerze – gdy przeczytałam o tym, że wskazane jest doświadczenie we wspinaczce tatrzańskiej, stwierdziłam, że na razie chyba nie jest to jeszcze opcja dla mnie… 😉 Właściwie moje górskie doświadczenie sprowadza się tylko do wjazdu kolejką na Kasprowy Wierch i pieszym zejściu na dół, gdzie na samym końcu złapała nas burza… 😀 Ale przygoda musi być wspaniała, a do tego przepiękne widoki! 😉
Gerlach mi nie po drodze, ale zaciekawiło mnie owe ubezpieczenie w Alpenverein. Możesz napisać coś więcej? W przyszłym roku będę sporo przez góry łazikował (Karpaty Zachodnie i Południowe, Bałkan) i myślę nad jakąś polisą.
W ramach ubezpieczenia ta wszelka działalność górska do wysokości 6000 m n.p.m. obowiązuje na całym świece. Poza tym członkostwo w Alpenverein upoważnia do zniżek na różne świadczenia i zakwaterowanie w Alpach. Jeżeli się wybierasz w Alpy, to myślę, że warto.
Dzięki 🙂
W Alpy na razie mi nie po drodze, ale ubezpieczenie by się przydało 🙂
Szkoda tylko, że polska strona Alpenverein leży i kwiczy. :/
Prawda to, ja dostaję do domu regularnie austriackie gazetki z jakimiś promocjami na sprzęt outdoorowy w Wiedniu. (-;
Sama bym chciała poznać tę część gór, ale obaw jest wiele. Widzę, że czas dotarcia na szczyt nie jest długi, więc to może być motywujące na początek. Powodzenia na kolejnych szlakach:)
Bardzo szczegółowy opis, na pewno przyda się wszystkim wybierającym się w te rejony. Ja na razie w góry nie jadę, bo potrzebuję odpoczynku i nieco błogiego lenistwa po dość ciężkiej pracy w Norwegii, ale pewnie kiedyś skorzystam z Twoich rad 🙂
Jak z każdą wyprawą w takie miejsce trzeba się przygotować fizycznie, mentalnie, oraz mieć odpowiedni sprzęt.
W wersji z przewodnikiem, polecam drogę Tatarki łączącą się od przełęczy Tetmajera z drogą Martina. Bezsprzecznie dla osób ze sporym doświadczeniem w górach o charakterze alpejskim i odpornością na ekspozycję! 🙂 Piękna emocjonująca droga wejściowa.
Też takie odnoszę wrażenie. (-:, Podczas naszego wejścia unosiliśmy się w gęstej chmurze i trudno było podziwiać widoki. Jednakże momentami szliśmy wąską granią i po obu stronach była lufa w dół.
Świetny opis, przyznam, że czytałem przed przejściem.
Graniówka bardzo przyjemna mimo, że potrafi zmęczyć człowieka.
Nagrałem filmik więc gdyby ktoś miał ochotę zobaczyć co go jeszcze może spotkać to zapraszam na mój kanał:)
Link:
https://www.youtube.com/watch?v=TdifeK2bSls
Rewelacyjnie Wam to chłopaki wyszło. Filmik daje bardzo dobre wyobrażenie, jak tam jest naprawdę. Dzięki za link i cieszę się, że wpis się przydał przy planowaniu.
W opisie jest dość poważny błąd. Zdaniem „dogodne zejścia z Przełęczy Tetmajera to Próba Wielicka i Próba Batyżowiecka” możecie wprowadzić kogoś w tarapaty. Jedyne dogodne zejście z przeł. Tetmajera prowadzi na stronę dol. batyżowieckiej przez Walowy żleb (trudności I-II)… Zejście Batyżowiecką Próbą wymaga zejścia granią na drugą stronę szczytu Gerlacha, w stronę Pośredniego Gerlacha – na „Batizovską priehybę”, czyli po Polsku na Wyżnie Gierlachowskie Wrótka, skąd w stronę dol. Batyżowieckiej opada Batyżowiecki Żleb.
Cześć! Bardzo słuszna uwaga. Już poprawiłem. Daj znać, jeżeli coś jeszcze zgrzyta w tekście. Dzięki za komentarz. — Ł.
Gerlach to wspaniała góra dajaca turyscie umiejacemu sie sprawnie asekurować duże mozliwosci – wiele jest dróg i zakamarków nie więcej „dwójki” Wspanialy jest trawers nad dolina Wielicką od wielickiej próby do przełeczy Tetmajera systemem półek (najbardziej eksponowane miejsce: przekraczanie żlebu Karczmarza wymaga bardzo dobrej asekuracji). Mam tylko kilka uwag:
1. Jest łatwe zejście z przełęczy Tetmajera do doliny Wielickiej jednak w dolnej częsci bardzo trudne w orientacji.
2. Trzeba miec przed tą górą duży respekt. Mozecie na niej spedzic 8 godzin lub 38 tez.Zalodzenie, nie mówiąc juz o mgle moze przyjść w kilkadziesiąt minut. Podciag 80 m to minimum.
3. Asekurujcie się, równiez na graniach gdzie asekuracja jest stosunkowo łatwa. Nawet na „wydeptanej” graniowej ściezce, zwlaszcza po ustapieniu sniegów i po duzych ulewach zawsze może sie wysunac kamień. Był juz taki, który tego doswiadczył: nazywał się Jan Długosz.
czy jak byłam na gubalowce to dam radę…pan taki znawca
Hej Mariolka! Bardzo możliwe, tylko zmień klapki Kuboty na jakieś wygodne buty Seby. Torba z Biedronki sprawdzi się w obydwu miejscach.